Odrzucenie spadku
W tym artykule postaram się opisać najważniejsze zagadnienia dotyczące kwestii odrzucenia spadku. Wyjaśnię co to oznacza ten termin, gdzie należy go dokonać, kiedy najlepiej odrzucić spadek i jakie są konsekwencje tego działania.
Spadek
Zacznijmy od najważniejszego czyli wyjaśnienia czym jest spadek. Tak naprawdę to darowizna, którą spadkobiercy otrzymują od spadkodawcy po jego śmierci. Krąg osób uprawnionych do dziedziczenia jest ściśle określony przez przepisy Kodeksu cywilnego. Aby dowiedzieć się kto dziedziczy w jakiej kolejności odsyłam do mojego wcześniejszego artykułu Dziedziczenie ustawowe
Kiedy powinno się odrzucić spadek
Tak naprawdę każda z osób uprawnionych do spadku ma prawo go odrzucić. Jest to dobrowolna decyzja spadkobiercy i powinna zostać podjęta z należytym rozeznaniem.
Przyczyny odrzucenia spadku są różne np. :
- Spadek obejmuje długi
Wszyscy chcieliby aby spadek jaki im przypadnie obejmował same aktywa. Niestety nie zawsze tak jest. Często zdarza się, że spadek to w zasadzie same długi. Wtedy najlepiej spadek odrzucić tak aby nie odpowiadać za zadłużenie spadkodawcy.
- Trudne relacje rodzinne
Czasami zdarza się tak, że spadkobierca miał złe relacje ze spadkodawcą lub z innymi członkami rodziny, dlatego też woli odrzucić spadek aby całkowicie odciąć się od relacji rodzinnych.
- Brak zainteresowania majątkiem
Na pewno nie często będzie się to zdarzało, ale czasami ktoś nie chce zajmować się majątkiem spadkowym. Ma on wtedy świadomość, że utrzymywanie nieruchomości wiąże się z kosztami oraz trudnościami dlatego woli spadek odrzucić.
Jak odrzucić spadek?
Spadek można odrzucić poprzez złożenie odpowiedniego oświadczenia przed notariuszem lub przed sądem.
Odrzucenie spadku powinno nastąpić w terminie 6 miesięcy od kiedy spadkobierca dowiedział się o swoim powołaniu do spadku. Tym samym można odrzucić spadek dopiero po śmierci spadkodawcy.
Termin na odrzucenie spadku jest terminem zawitym. Oznacza, to że brak złożenia oświadczenia o odrzuceniu w określnym terminie powoduje nabycie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Tak naprawdę termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku może być różny dla spadkobierców. Dla spadkobiercy ustawowego ten będzie biegł zazwyczaj od dnia śmierci spadkodawcy. Jednak dla spadkobiercy testamentowego może on biec dopiero od chwili, gdy dowiedział się on o sporządzonym testamencie.
Odrzucenie spadku w imieniu dziecka
Spadkobierca może odrzucić spadek tylko wtedy, gdy posiada zdolność do czynności prawnych. Tym samym małoletni, który nie ma ukończonych 18 lat nie może samodzielnie odrzucić spadku. Na odrzucenie spadku przez małoletniego jak i ubezwłasnowolnionego potrzebna jest zgoda sądu. Ponieważ jest to czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu, rodzic dziecka nie może samodzielnie dokonać tej czynności w imieniu dziecka.
Zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka lub osoby pozostającej pod opieką w postaci odrzucenia spadku, w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, wydaje sąd spadku. Nie będzie zatem właściwy w tym wypadku sąd rodzinny i opiekuńczy.
Odrzucenie spadku w imieniu dziecka, gdy rodzic wcześniej odrzucił spadek
W kodeksie rodzinnym i opiekuńczym w listopadzie 2024r. wprowadzono ułatwienie dla rodziców, którzy chcą odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka. Do tej pory to sąd zawsze musiał wyrażać zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dziecka. Teraz już rodzice mogą odrzucić spadek w imieniu dziecka bez zgody sądu, pod warunkiem że dziecko jest powołane do dziedziczenia w wyniku odrzucenia spadku przez jednego z rodziców. Możliwe jest także łączne odrzucenie spadku przez rodzica oraz rodzica w imieniu dziecka w ramach jednego postępowania.
Odrzucić spadek w imieniu dziecka może tylko rodzic, któremu przysługuje władza rodzicielska. Dodatkowo potrzebna jest zgoda drugiego rodzica dziecka, któremu przysługuje władza rodzicielska. Ponadto bez zgody sądu, rodzice mogą odrzucić spadek jeżeli odrzucają go także inni zstępni rodziców tego dziecka. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy rodzice mają kilkoro dzieci i odrzucają spadek w imieniu wszystkich tych dzieci a nie tylko w imieniu jednego.
Skutki odrzucenia spadku
Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku oznacza, że spadkobierca traci prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku. Jest on wtedy traktowany, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Jego udział spadkowy przechodzi na pozostałych spadkobierców.
Nie można natomiast odrzucić spadku „ dla kogoś” czy „ na czyjąś rzecz”.
Możliwe jest aby zbyć swój udział spadkowy np. w formie darowizny.
Nie jest możliwe częściowe odrzucenie spadku, tak jak i nie jest możliwe częściowe przyjęcie spadku.
Jeżeli natomiast spadkobierca jest powołany do spadku z ustawy i z testamentu, to może odrzucić spadek jako spadkobierca testamentowy, a przyjąć go z ustawy.
Nieskuteczne odrzucenie spadku
Jeżeli spadkobierca nie złoży oświadczenia we właściwej formie lub złoży je z uchybieniem terminu to konsekwencją jest nieskuteczne odrzucenie spadku. Oznacza to tylko tyle, że spadkobierca będzie musiał przyjąć spadek, a także zapłacić podatek od spadków i darowizn. Możliwe także, że będzie on odpowiadał za inne zobowiązania, które zostały pozostawione przez zmarłego.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie spadkowej, nasza Kancelaria Adwokacka ma doświadczenie i specjalizuje się w tego typu sprawach. Chętnie poprowadzimy także Twoją sprawę.
Zapraszamy do kontaktu: ( tel. 509-857-440, e-mail: adwokat.serafin@gmail.com)
Joanna Serafin- Adwokat