Dziedziczenie ustawowe

Kiedy ma miejsce dziedziczenie ustawowe?

Większości osób dziedziczenie kojarzy się z testamentem. Ale co dzieje się gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu? Kto wtedy dziedziczy? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w tym wpisie.

Kiedy dochodzi do dziedziczenia ustawowego ?   

Z dziedziczeniem ustawowym mamy do czynienia, wtedy gdy:

• – spadkodawca nie pozostawił testamentu,
• – testament jest nieważny,
• – spadkobiercy  powołani w testamencie nie chcą lub nie mogą dziedziczyć.  

Spadkobiercy ustawowi

Spadkobierców powołanych do dziedziczenia z ustawy można podzielić na 6 grup:

1. małżonek i zstępni zmarłego ( dzieci, wnuki)
2. małżonek i rodzice spadkodawcy,
3. małżonek i rodzeństwo ( a także dzieci rodzeństwa),
4. dziadkowie,
5. pasierbowie,
6. Gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarb Państwa.

W pierwszej kolejności dziedziczą osoby w pierwszej grupy spadkobierców. Dopiero wtedy, gdy spadkobiercy nie chcą lub nie mogą dziedziczyć powołane są do dziedziczenia  osoby z kolejnych grup spadkowych.

I tak najczęstszym przypadkiem jest dziedziczenie spadkobierców z pierwszej grupy spadkowej tj. małżonek w zbiegu z dziećmi zmarłego. Dopiero wtedy, gdy spadkodawca nie miał dzieci dziedziczy małżonek w zbiegu z rodzicami zmarłego.

Kiedy dziedziczy rodzeństwo zmarłego?

Rodzeństwo spadkodawcy jest powołane do spadku dopiero w trzeciej grupie spadkowej. Oznacza to, że bracia bądź siostry zmarłego dziedziczą ( wspólnie z małżonkiem zmarłego, jeśli był on w związku małżeńskim) dopiero wtedy, gdy:

• – zmarły nie miał zstępnych oraz
• – oboje bądź jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku.

Jeżeli jednak któreś z rodzeństwa zmarłego nie dożyło otwarcia spadku to jego udział dziedziczą jego dzieci bądź wnuki.

Co istotne, jeśli małżonek zmarłego dziedziczy wraz z rodzeństwem spadkodawcy to jego udział spadkowy zawsze wynosi połowę!

Kiedy dziedziczą rodzice zmarłego?

Jeżeli spadkodawca nie miał dzieci to spadek po nim dziedziczy małżonek i rodzice. Udział spadkowy każdego z rodziców dziedziczących w zbiegu z małżonkiem wnosi zawsze ¼.

W sytuacji, gdy zmarły nie pozostawił po sobie małżonka i nie miał zstępnych, dopiero wtedy dziedziczą rodzice w częściach równych.

Gdy spadkodawca nie miał już rodziców, wtedy spadek dziedziczą małżonek zmarłego i jego rodzeństwo. Jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku to jego udział spadkowy przypada rodzeństwu w częściach równych.

Jeżeli nie ma rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, ale jest małżonek zmarłego to dopiero wtedy dziedziczy on całość spadku.

Dopiero wtedy, gdy nie ma małżonka zmarłego ani krewnych z grup 1-3 to wtedy spadek przypada dziadkom spadkodawcy.

Jak dziedziczą dziadkowie?

Kiedy dziedziczą dziadkowie stanowi art. 934 kodeksu cywilnego :

• -jeżeli dziadek spadkodawcy nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał przypada jego dzieciom w częściach równych,

lub

• -jeżeli dziecko dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, to co  by mu przypadało przypada jego dzieciom w częściach równych.

Ponadto w braku dzieci i wnuków tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział który by miał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.

Dziedziczenie ustawowe a zachowek

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że jako spadkobiercom ustawowym przysługuje im także prawo do zachowku. Zazwyczaj bowiem spadkobiercy uważają, że zachowek przysługuje tylko wtedy, gdy mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym.

Zachęcam  do zapoznania się z  treścią wpisu, w którym tłumaczę co to jest zachowek ( Zachowek- komu się należy ? )

Zachowek nie przysługuje tylko przy dziedziczeniu testamentowym, gdy spadkobierca ustawowy zostaje całkowicie pominięty od dziedziczenia! Może bowiem zdarzyć się tak, że spadkodawca za swojego życia rozdysponuje cały swój majątek w formie darowizn lub w formie zapisów windykacyjnych, a wtedy w spadku nie ma żadnego majątku.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie spadkowej,  nasza Kancelaria Adwokacka ma doświadczenie i specjalizuje się w tego typu sprawach. Chętnie poprowadzimy także Twoją sprawę.

Zapraszamy do kontaktu  

( tel. 509-857-440, e-mail: adwokat.serafin@gmail.com)

Joanna Serafin- Adwokat

Obraz autorstwa