Stwierdzenie nabycia spadku

Stwierdzenie nabycia spadku – podstawowe informacje

Stwierdzenie nabycia spadku jest procedurą, za pomocą której następuje ustalenie kto i w jakiej części nabywa prawa do spadku po zmarłym spadkodawcy. Postępowanie ma charakter nieprocesowy, zatem nie występuje powód i pozwany ale uczestnicy. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku prowadzi sąd spadku, a najczęściej będzie nim sąd rejonowy w obszarze którego mieszkał spadkodawca.

Jak przeprowadzić sądowe stwierdzenie nabycia spadku ?

Najważniejsze o czym  należy  zapamiętać, to że sąd nie działa z urzędu. Zatem jeśli nawet doszło do śmierci spadkodawcy, niezbędne jest wszczęcie postępowania spadkowego. W tym celu należy napisać Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku i złożyć  go we właściwym sądzie spadku. Dopiero po przeprowadzeniu postępowania sąd wyda postanowienie kto i w jakiej części dziedziczy po osobie zmarłej.

Jak napisać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Trzeba pamiętać, że poprawne skonstruowanie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku jest podstawą wydania właściwego postanowienia. W piśmie należy właściwie wskazać sąd, dane wnioskodawcy oraz dane uczestników. Wniosek powinien zawierać żądanie oraz jego należyte uzasadnienie.

 Zatem wnioskodawca powinien wskazać kto dziedziczy po zmarłym, w jakiej części oraz uzasadnić jak dokonał tego obliczenia. Sąd jednak nie jest tym wnioskiem związany, to znaczy że i tak będzie ustalał we własnym zakresie kto jest spadkobiercą i w jakiej części powinien dziedziczyć.

Kiedy napisać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Istotnym jest, że nie ma terminu do sporządzenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Zatem można tego dokonać w dowolnym terminie, nawet po upływie wielu lat od śmierci spadkodawcy. Postępowanie można zainicjować gdy zmarły nie pozostawił testamentu ale także w sytuacji kiedy taki testament został sporządzony. Jeśli testament istnieje, wnioskodawca powinien w treści pisma wskazać na tę okoliczność oraz napisać gdzie ten testament się znajduje. Jeśli jest to testament notarialny, wnioskodawca może przedłożyć do wniosku wypis tego testamentu.

Jakie dokumenty są potrzebne ?

Należy pamiętać o załączeniu do wniosku stosownych dokumentów tj. skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy,  wypis testamentu notarialnego albo oryginał testamentu własnoręcznego,  a także odpisy aktów stanu cywilnego spadkobierców. To jakie odpisy aktów stanu cywilnego będą niezbędne w sprawie zależeć będzie od okoliczności. Mogą to być przede wszystkim akty urodzeń spadkobierców, a jeśli spadkobiercy są w związkach małżeńskich to także odpisy aktów małżeństwa.

Kto może złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Co do zasady wniosek może złożyć każda osoba, która ma interes prawny w stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym spadkodawcy. Zazwyczaj będą to spadkobiercy zmarłego, ale mogą to być także zapisobiercy, wykonawcy testamentu, wierzyciele spadkobierców czy wierzyciele spadkodawcy.

Ko to jest uczestnikiem postępowania?

Bardzo ważnym jest aby właściwie określić krąg uczestników postępowania spadkowego. Uczestnikami są przede wszystkim spadkobiercy, ale także osoby które mogą wchodzić w grę jako spadkobiercy ustawowi. Dla przykładu, jeśli zmarły sporządził testament i powołał do całości spadku tylko swojego małżonka to uczestnikami postępowania spadkowego będą poza małżonkiem także jego dzieci, pomimo że nie będą dziedziczyć.

Ile kosztuje postępowanie spadkowe?

Od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku uiszcza się opłatę sądową w wysokości 100 zł o ile jednocześnie  nie składa oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku. Jeśli wniosek zawiera żądanie o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku należy uiścić dodatkową opłatę w wysokości 100 zł. Ponadto należy uiścić opłatę w wysokości 5 zł od wpisu do rejestru spadkowego.

Istotnym jest jednak to, że zazwyczaj dla każdej z ww. opłat funkcjonują odrębne numery kont bankowych sądu, na które należy uiszczać opłaty.

Treść postanowienia sądowego

Po przeprowadzeniu postępowania, sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym wskazuje kto i w jakiej części dziedziczy po zmarłym. Oczywiście wszystko zależy od tego czy dziedziczenie następuje na mocy testamentu czy dziedziczenia ustawowego. Określenie w jakiej części dziedziczy dany spadkobierca następuje poprzez wskazanie właściwego ułamka np. w 1/2 czy 1/4.

Należy pamiętać, że w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku sąd nie orzeka kto dziedziczy poszczególne składniki majątku spadkowego. W tym celu należy wszcząć kolejne  postępowanie o dział spadku.

Czy są inne sposoby nabycia spadku?

W zasadzie istnieje jeszcze jeden  sposób nabycia spadku. Spadkobiercy mogą przeprowadzić postępowanie spadkowe u notariusza, który sporządzi Akt poświadczenia dziedziczenia mającego taką samą moc prawną jak postanowienie sądu.

Sporządzenie Aktu u notariusza jest na pewno  szybszą drogą do uzyskania spadku,  jednak w praktyce nie zawsze będzie  to możliwe. Przede wszystkim aby sporządzić Akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza muszą stawić się wszyscy uczestnicy tj. osoby które dziedziczą, ale także te które w praktyce nie dziedziczą, ale wchodzą w grę jako spadkobiercy ustawowi. Zgromadzenie wszystkich uczestników w jednym czasie i miejscu zazwyczaj jest bardzo trudne, gdyż niekiedy osoby te nie chcą oni dobrowolnie uczestniczyć w sporządzeniu Aktu bądź mieszkają zagranicą. A wtedy jedyną drogą do uzyskania formalnego potwierdzenia dziedziczenia staje się droga postępowania sądowego.

Jak długo trwa postępowanie spadkowe?

To jak długo będzie trwać postępowanie spadkowe zależy od wielu czynników. Na pewno najważniejszą rzeczą jest poprawne sporządzenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, gdyż gwarantuje to że sąd nie będzie wzywał wnioskodawcy o uzupełnienie braków formalnych wniosku. Może zdarzyć się tak, że po przesłuchaniu uczestników sąd wyda postanowienie na pierwszym posiedzeniu.

Jeśli potrzebujesz pomocy i nie wiesz jak sporządzić wniosek o stwierdzenie nabycia spadku albo jesteś uczestnikiem i nie wiesz jak odpowiedzieć do sądu na wniosek, zapraszam do kontaktu.

Kancelaria Adwokacka prowadzi postępowania spadkowe dla klientów z Tarnobrzega, Stalowej Woli, Sandomierza, Niska, Kolbuszowej, Mielca i okolic. 

( tel. 509-857-440, e-mail: adwokat.serafin@gmail.com)

Joanna Serafin- Adwokat

Obraz autorstwa <a href=”https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/martwa-natura-z-waga-sprawiedliwosci_33123996.htm#query=temida&position=9&from_view=search&track=sph”>Freepik</a>