Akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza
W tym artykule zostanie przedstawiona jedna z instytucji nabycia spadku przez spadkobiercę. Czynność sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia odbywa się u notariusza.
Nabycie spadku
W sytuacji, gdy dochodzi do śmierci osoby bliskiej, mamy dwa sposoby nabycia spadku po niej. Jednym sposobem jest wszczęcie postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku. W jednym z moich poprzednich artykułów pisałam już o tym postępowaniu ( zob. Stwierdzenie nabycia spadku)
Drugą możliwością nabycia spadku jest sporządzenie u notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia. Jest to dokument, który stwierdza, kto jest spadkobiercą po zmarłym oraz jakie są udziały poszczególnych spadkobierców w majątku spadkowym. Sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia daje możliwość do dokonywania czynności w obszarze majątku spadkowego.
Treść aktu poświadczenia dziedziczenia
Najpierw notariusz sporządza protokół dziedziczenia. Aby tego dokonać potrzebne jest zebranie najważniejszych informacji od osób, które biorą udział w czynności.
W protokole zamieszcza się w szczególności następujące informacje:
1) zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia złożone przez osoby biorące udział w spisywaniu protokołu;
2) oświadczenia o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi;
3) oświadczenia o znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów;
4) oświadczenia, że w odniesieniu do spadku nie zostało uprzednio wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i nie toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku ani nie został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia;
5) oświadczenia, czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne oraz który spośród spadkobierców powołanych do spadku z ustawy odpowiada warunkom przewidzianym do dziedziczenia gospodarstwa rolnego;
6) oświadczenia o obywatelstwie i miejscu zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili śmierci;
7) oświadczenia, czy były składane oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku lub zapisu windykacyjnego, czy zostało wydane orzeczenie dotyczące niegodności spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, oraz czy były zawierane umowy z przyszłym spadkodawcą w przedmiocie zrzeczenia się dziedziczenia po nim;
8) wzmiankę o pouczeniu przez notariusza o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń;
9) oświadczenie odbierane w toku czynności o tym, czy w skład spadku wchodzą własność lub wieczyste użytkowanie nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub udziały, akcje lub ogół praw i obowiązków w spółce handlowej będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o ile nie zostało ono już złożone w toku wcześniejszych czynności – jeżeli w kręgu osób zainteresowanych znajduje się cudzoziemiec w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców;
10) oświadczenie, czy w skład spadku wchodzi przedsiębiorstwo w spadku objęte zarządem sukcesyjnym.
Jeśli od dnia śmierci spadkodawcy nie upłynęło jeszcze 6 miesięcy, w protokole dziedziczenia umieszcza się oświadczenie spadkobierców o przyjęciu spadku wprost, z dobrodziejstwem inwentarza bądź o odrzuceniu spadku.
Dokumenty potrzebne do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia
Do najistotniejszych dokumentów należą:
– akt zgonu spadkodawcy,
– dokumenty wskazujące na relacje rodzinne ze spadkodawcą, m.in. odpisy aktów urodzenia, odpisy aktów małżeństwa,
– informacje o sporządzonych przez spadkodawcę testamentach,
– dowód tożsamości,
– inne dokumenty w zależności od okoliczności sprawy np. wypis z rejestru gruntu dotyczący nieruchomości wchodzącej w skład majątku spadkowego.
Stwierdzenie nabycia spadku a akt poświadczenia dziedziczenia
Akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony u notariusza ma taka samą moc prawną jak postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Jeden jak i drugi dokument określają kto jest spadkobiercą oraz jaki udział dziedziczy. Oba te dokumenty dają podstawę do dokonania działu spadku. Natomiast należy pamiętać, że postanowienie o stwierdzenie nabycia spadku i akt poświadczenia dziedziczenia nie mogą istnieć równocześnie. Jeśli sporządziliśmy już np. akt poświadczenia dziedziczenia po zmarłym spadkodawcy to sąd omówi wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po tym samym spadkodawcy.
Jaka jest zatem różnica między tymi dwiema instytucjami?
Przede wszystkim akt poświadczenia dziedziczenia sporządza się u notariusza podczas jednej wizyty. Stwierdzenie nabycia spadku jest zdecydowanie bardziej czasochłonne, gdyż najpierw należy sporządzić wniosek i skierować go do sądu. Następnie sąd wyznaczy posiedzenie, podczas którego uczestnicy będą przesłuchiwani. Jednak aby sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza w jednym miejscu i w jednym czasie muszą się stawić wszystkie osoby będące spadkobiercami, co często jest po prostu niemożliwe do wykonania. Tym samym w takiej sytuacji jedynym rozwiązaniem jest skierowanie sprawy spadkowej do sądu.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie spadkowej, nasza Kancelaria Adwokacka ma doświadczenie i specjalizuje się w tego typu sprawach.
Chętnie poprowadzimy także Twoją sprawę. Zapraszamy do kontaktu:
( tel. 509-857-440, e-mail: adwokat.serafin@gmail.com)
Joanna Serafin- Adwokat