Pozbawienie władzy rodzicielskiej

Pozbawienie władzy rodzicielskiej

Rodzice mają względem swoich małoletnich dzieci nie tylko prawa ale i obowiązki. Jednak niekiedy prawa te mogą zostać im ograniczone lub nawet zabrane, a wtedy mamy do czynienia z pozbawieniem władzy rodzicielskiej. Na czym polega pozbawienie władzy rodzicielskiej? Jakie są tego skutki? W tym artykule odpowiemy na powyższe kwestie.

Co to jest  władza rodzicielska?

Rodzice posiadają względem swoich dzieci władzę rodzicielską od chwili narodzin aż do uzyskania przez nie pełnoletności. Pojęciem władzy rodzicielskiej określa się ogół praw przysługujących rodzicom względem dziecka. Możemy tu wymienić np. decydowanie o jego wychowaniu, wyborze szkoły i przedszkola, sposobie leczenia, zgody na zagraniczne wyjazdy, utrzymywanie dziecka, płacenie alimentów, zarząd majątkiem dziecka itp.

Co do zasady oboje rodzice mają władzę rodzicielską nad dzieckiem. Każde z rodziców jest uprawnione jak i zobowiązane do jej wykonywania.

O istotnych sprawach dziecka rodzice powinni decydować wspólnie. W braku porozumienia decyduje sąd opiekuńczy.

Na czym polega pozbawienie władzy rodzicielskiej?   

Rodzica można pozbawić władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, gdy zajdzie jedna z poniższych okoliczności:

– nastąpiła trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej,

– rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej,

– rodzice w sposób rażący zaniedbują obowiązki względem dziecka.

Jeśli ma miejsce jedna z tych przesłanek sąd, opiekuńczy ma obowiązek orzec o pozbawieniu władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. Dzieje się tak, gdy sąd nie ma możliwości zastosować innego środka np. ograniczenia władzy rodzicielskiej.

Sąd może pozbawić władzy rodzicielskiej jedno z rodziców, ale może także orzec o pozbawieniu władzy rodzicielskiej obojga rodziców dziecka.

Trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy ma miejsce, gdy rodzic jest pozbawiony możliwości sprawowania władzy nad dzieckiem bądź przynajmniej nie może jej wykonywać przez długi czas. Przyczyny tego mogą być różne, zawinione jak i niezawinione, np. odbywanie kary pozbawienia wolności czy długotrwały wyjazd za granicę.

Nadużywanie władzy przez rodziców ma zawsze postać zawinioną. Jest to sytuacja gdy rodzice dopuszczają się czynów karalnych względem dziecka. Tj. gdy rodzic np. stosuje względem dziecka przemoc fizyczną i psychiczną czy wszczyna awantury domowe pod wpływem alkoholu.

Rażące zaniedbywanie obowiązków przez rodziców to sytuacja kiedy rodzice nie dbają o zapewnienie dziecku prawidłowych warunków rozwoju i zaspokojenie jego podstawowych potrzeb. Przykładem takiego rażącego zaniedbywania obowiązków jest niepłacenie alimentów, rozwiązły tryb życia, nieprawidłowe wychowanie dziecka poprzez zaniedbywanie jego obowiązku szkolnego  czy nawet porzucenie dziecka.

Skutki pozbawiania władzy rodzicielskiej

Pozbawienie rodzica władzy rodzicielskiej nad dzieckiem oznacza, że nie może on już współdecydować o dziecku, zarządzać jego majątkiem i występować w jego imieniu. Rodzic od tej chwili nie będzie mógł decydować o miejscu pobytu dziecka, o jego leczeniu, edukacji, wychowaniu czy decydować o jego wyjeździe za granicę.

Trzeba jednak pamiętać, że nawet rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nad dzieckiem w dalszym ciągu ma obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania dziecka.

Ponadto rodzic pozbawiony władzy ma w dalszym ciągu prawo i jak obowiązek utrzymywania kontaktów ze swoim dzieckiem, czyli widywania się z nim i spędzania wspólnie czasu.

Czy władzę rodzicielską można przywrócić?

Jeżeli ustana przyczyny, z powodu  których sąd pozbawił rodzica władzy rodzicielskiej, to można ją przywrócić, chociaż nie ma takiego obowiązku.  Może bowiem dojść do sytuacji, gdzie rodzic przebywał w zakładzie karnym odbywając karę pozbawienia wolności. Jeśli zaś po opuszczeniu zakładu chce i może on zajmować się dzieckiem to powinien wystąpić z wnioskiem o jej przywrócenie. Co do zasady bowiem przywrócenie władzy rodzicielskiej nie odbywa się samoczynnie, należy zwrócić się do sądu z odpowiednim wnioskiem. Może jednak dojść do wszczęcia tego typu postępowania z urzędu.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawach rodzinnych, nasza Kancelaria Adwokacka ma doświadczenie i specjalizuje się w tego typu sprawach. Chętnie poprowadzimy także Twoją sprawę. Zapraszamy do kontaktu :

( tel. 509-857-440, e-mail: adwokat.serafin@gmail.com)

Joanna Serafin- Adwokat

Obraz autorstwa senivpetro na Freepik